In de, van oorsprong twee in gebruik zijnde, grafkelders in Leeuwarden zijn achtereenvolgens de volgende personen bijgezet.
(achtereenvolgens geboorte- en sterfdatum en datum van bijzetting)
'Hier werd het overschot van 't stoflijk deel bewaart,
Der Vorsten, die hun Goed, nog Bloed, hebben gespaart,'
De Grote Kerk, als Dominicanerklooster het oudste gebouw en een van de belangrijkste monumenten van Leeuwarden, is ook als begraafplaats bijzonder. Naast vele andere notabele Leeuwarders hebben de voorouders van ons huidige koningshuis hier hun laatste rustplaats gevonden. Hoewel de grafkelder niet toegankelijk is voor publiek is het 'bovengrondse' in ieder geval een deel van het jaar vrij toegankelijk en de moeite van het bekijken zeker waard.
Na de heren van Breda uit het geslacht Polanen, Jan II (gest. 1378) en Jan III (gest. 1394), werden ook enkele Nassau's in deze kerk bijgezet.
In de vroege ochtend van 20 maart 2004 overleed Prinses Juliana. Ongeveer anderhalf jaar na de dood van Prins Claus had Nederland wederom een Koninklijke begrafenis. De ervaringen van 2002 waren nog vers en de draaiboeken voor de uitvaart konden weer uit de kast gehaald worden. De Koninklijke begrafenis ging dit keer om een prinses, ooit Koningin der Nederlanden. Hierdoor dienden een aantal zaken anders te gaan, ook al vanwege de wensen van de Prinses.
Op 1 december 2004 overleed Prins Bernhard op 93-jarige leeftijd. Gedurende het hele jaar en ook daarvoor al liet de gezondheidstoestand van de Prins veel te wensen over. De 93-jarige prins had tijdens de begrafenis van zijn vrouw Prinses Juliana al een verzwakte indruk gemaakt, maar niet lang daarna trad de Prins weer in het openbaar en leek het wat beter met hem te gaan. Op 29 november 2004 maakte de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) bekend dat de prins last had van kortademigheid door uitzaaiingen van een tumor en dat er sprake was van klachten door een darmtumor. Een operatie werd uitgesloten. Een dag later maakte de RVD bekend dat de conditie van de prins achteruit ging. Koningin Beatrix bezocht haar vader op de 30e november op Paleis Soestdijk. Op 1 december werd Bernhard overgebracht naar het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Zijn klachten zouden op Paleis Soestdijk niet goed te behandelen zijn. Berichten op de radio en in andere media maakten duidelijk dat de situatie rondom de gezondheid van Bernhard steeds ernstiger werd. Dezelfde dag, even voor half tien in de avond, meldde Teletekst dat de Prins was overleden. Radio- en tv-programma's werden onderbroken voor een extra nieuwsuitzending. Toch nog onverwacht snel kwam het overlijden van de Prins. De hele dag had de Prins nog bezoek gehad van kinderen en kleinkinderen.
Enige tijd geleden kreeg ik van een goede kennis van mij de jaargang 1911 van het maandblad De Globe. Daarin stond een tekening van een meisje. Het onderschrift luidde: "Prinses Pauline van Oranje. Een Oranje-Prinsesje, waarvan velen onzer lezers zeker nooit gehoord hebben. Het was een dochtertje van den lateren Koning Willem I der Nederlanden...".
Dit maakte mij dusdanig nieuwsgierig dat ik verder ging zoeken. Ondanks twee grote en zes kleine encyclopedieën op de boekenplank kon ik nergens iets over deze Pauline vinden. Uiteindelijk kwam het volgende verhaal boven water.
In de tweede helft van de negentiende eeuw verscheen een nieuw object op de Nederlandse begraafplaatsen. Metalen trommels, afgedekt met een glasplaat, met daarin bloemenkransen brachten een andere vorm, andere kleuren en een andere manier van rouwverwerking op begraafplaatsen. De komst van deze zinken of ijzeren 'graftrommels', zoals ze vaak worden genoemd, kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Hoewel nog lang niet alles over deze trommels of dozen bekend is, is wel duidelijk dat het een samenloop van omstandigheden was die leidde tot het verschijnen van graftrommels op begraafplaatsen. Ook is in zekere zin bekend wat leidde tot het nagenoeg compleet verdwijnen van graftrommels. Een nadere beschouwing op het fenomeen 'graftrommel' of 'kransdoos' is op zijn plaats. Vooral nu dit funeraire object wat meer in de aandacht staat.
Prins Hendrik in Nederland
Heinrich, Hertog van Mecklenburg was een eenvoudige man, voor zover koninklijke adel eenvoudig kan zijn. Hij was afkomstig uit het aan de Oostzee gelegen Noordduitse staatje Mecklenburg. Na moeizame onderhandelingen over status, titel en inkomen trouwde de intussen tot Nederlander genaturaliseerde Hendrik in februari 1901 met koningin Wilhelmina. Hij moest afstand doen van zijn Duitse nationaliteit, zodat eventuele kinderen niet Duits konden worden en Wilhelmina niet zou worden onderworpen aan Duitse wetten. Ook werd hij geen Prins van Oranje, wat was geëist bij de onderhandelingen, maar 'slechts' Prins der Nederlanden en kreeg hij geen eigen jaargeld. Tot 1918 zou hij een jaargeld krijgen van zijn neef, de Groothertog van Mecklenburg. Maar na diens troonsafstand was prins Hendrik financieel afhankelijk van koningin Wilhelmina.
De brandstofschaarste, die ontstond omdat Duitsland geen steenkool meer leverde nu dit land in oorlog was (WO I), betekende een gouden tijd voor de verveners. Voor de industrie viel men terug op turf, die daarom aanzienlijk in prijs steeg. Het spreekt voor zich, dat de arbeiders, van wie velen een kommervol bestaan leidden, wilden delen in de enorme winsten die werden gemaakt. Hun politieke bewustwording en de enorme verschillen in inkomen tussen de arbeiders en de verveners leidden in 1917, met name in Valthermond, tot een van de heftigste stakingen in de Drentse veenkoloniën. De grootste veenbrand in de geschiedenis van de Drentse veenkoloniën maakte echter een einde aan deze staking.
{seog:disable}Het mooiste kerkhof dat ik ken ligt in de Plantentuin van Bogor. Wandelend tussen bomen die hier echt de hemel in groeien stuit je ineens op een kleine begraafplaats verscholen in een bamboebos.
Bogor, het vroegere Buitenzorg, was tot eind 1949 de residentie van de Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indie en tegenwoordig de woonplaats van de President van Indonesië. Het witte paleis dateert uit 1856 en verving het buitenverblijf dat Gouverneur-Generaal Van Imhoff er in 1745 had laten aanleggen.