Oorlog
Op landgoed Beverweerd in Werkhoven staat in de berm van De Laan een wit herdenkingskruis. In het nabijgelegen weiland stortte op 25 februari 1945 een vliegtuig van de Royal Air Force neer. Na een bombardementsvlucht boven Duitsland werd het vliegtuig getroffen door luchtafweergeschut en stortte neer. De piloot, Regis Deleuze, overleed in de armen van de gravin Zu Castell - Castell.
Op 2 maart werd Deleuze begraven op de Algemene Begraafplaats in Werkhoven. Pas later werd hij op grond van zijn gebitgegevens geïdentificeerd. Hij werd herbegraven in het bijzijn van zijn moeder. Later heeft de familie hem doen overplaatsen naar de begraafplaats Evere bij Brussel, waar zijn grootouders woonden.
Op de plek waar de piloot om het leven kwam, werd een houten kruis geplaatst, dat in 1946 werd vervangen door het huidige model. In 1990 werd een nieuw marmeren kruis geplaatst, nadat op het kruis dat in 1968 was geplaatst de naam van de piloot verkeerd was gespeld.
Het kruis is een ontwerp van A. Hildebrand en wordt onderhouden door een vrijwilligster. (2001)
Literatuur
- Ingrid van Beuzekom, Roland Blijdestijn, Rob van Olderen, 'Oorlogsmonumenten', Stichtse Monumenten Reeks (Utrecht, 1995)
Op verschillende plaatsen in Drenthe worden we herinnerd aan de heroïsche strijd die Franse parachutisten in april 1945 hebben gevoerd. Van de 702 para's verloren 33 daarbij het leven. Operatie Amherst, zoals deze werd genoemd, had ten doel een snelle opmars van de Canadezen in Noord-Nederland mogelijk te maken. Een uitvoerig verslag van de voorbereidingen voor deze operatie en van de operatie zelf legde de oud-officier en parachutist Roger Flamand neer in het boek: OPERATIE AMHERST - Franse para's vochten in Drenthe, april 1945. Het boek werd uit het Frans vertaald door J.H. Jansen, luitenant-kolonel b.d. der Infanterie. Maakt het boek zelf al een geweldige indruk wat de inzet van de para's betreft, het bezoeken van de locaties waar de gevechten plaatsvonden en waar para's sneuvelden, niet minder. Niet alleen sneuvelden para's of werden ze gevangen genomen en geëxecuteerd, ook Nederlanders verloren tijdens deze operatie het leven. Zij werden gefusilleerd vanwege hun hulp of vermeende hulp aan de para's.
Op het herinneringsmonument, dat in april 1985 aan de Balkenweg te Assen werd onthuld, staan in marmer gegraveerd de namen van de gevallen Franse para's. De bres midden in het monument staat symbolisch voor de stootkracht van deze para's, die deel uitmaakten van de S.A.S. (Special Air Service). In het 60e jaar van de bevrijding werd op 7 april 2005 bij dit monument de laatste grote officiële herdenking gehouden.
Wie over de Schouwweg van Den Haag richting Wassenaar rijdt, passeert aan de linkerzijde het oorlogsmonument ter nagedachtenis aan veertien burgers en vierenveertig Nederlandse militairen die in Wassenaar om het leven zijn gekomen. Het oorlogsmonument heeft niet altijd op deze plek gestaan. Begin jaren '80 van de 20ste eeuw werd het monument verplaatst van de voormalige begraafplaats Het Lange Duin aan de overzijde van de weg naar de huidige locatie.
Mei 1940
In de nacht van 9 op 10 mei 1940 verloor Nederland zijn neutraliteit. Honderden vliegtuigen vlogen over Nederland en verdwenen aanvankelijk in westelijke richting boven de Noordzee. Maar na daar gekeerd te hebben vielen ze vanuit westelijke richting gronddoelen in Nederland aan. Bommen vielen en parachutisten en luchtlandingstroepen maakten zich klaar om vliegvelden en andere strategische locaties in het westen van het land te veroveren. Intussen werd Nederland ook vanuit het oosten aangevallen. Al snel waren tal van Nederlandse steden en dorpen in Duitse handen.
Op het kerkhof achter de Nederlands Hervormde Kerk in Langbroek staat het grafmonument voor verzetsman 'Piet de Springer', een alias van Jan de Bloois. In 1943 vertrok De Bloois naar Engeland, waar hij werd opgeleid als agent van het Bureau Inlichtingen. Van september to december 1944 was hij werkzaam in Langbroek als koerier, verbindingsman en codist. Veel geallieerde piloten danken hun leven aan hem, omdat hij hen door vijandelijk gebied loodste.
Op 30 december 1944 werd Jan de Bloois bij een ontsnappingspoging doogeschoten door de Duitsers.
Het grafmonument is tevens een herdenkingsmonument. Op de voorzijde staat boven een fakkel geschreven: 'Den vijand wederstaan / 1940 - 1945'. Op de linkerzijde staan de regels: 'Dit is de roem der partisanen / Te strijden. De uitkomst ongeteld / niet deinzend voor het dichts geweld / noch zijn milioenen onderdanen'. Op de rechterzijde staan de regels: 'alleen te staan desnoods met God / alleen gesteund door 't straf geweten / in 't kleed tot op den draad versleten / koning te zijn in 't vuilste kot'. Rond het voetstuk van het beeld staat geschreven: 'met moet gode meer gehoorzaam zijn dan den menschen'. De uit één blok hardsteen gehouwen 1,25 meter hoge mannen- en vrouwenfiguur is vervaardigd door J.H. van Zweden. Aan de achterzijde is een herdenkingsplaquette bevestigd. (2001)
Literatuur
- Ingrid van Beuzekom, Roland Blijdestijn, Rob van Olderen, Oorlogsmonumenten, Stichtse Monumenten Reeks (Utrecht, 1995) p29.