Kan je een stukje schrijven voor onze nieuwsbrief over jouw bijzondere funeraire plek. Die vraag kreeg ik en was iets om even over na te denken. Werken op en voor begraafplaatsen is voor mij al eventjes geleden. Ongeveer 13 jaar geleden werd ik besmet met het begraafplaats virus zoals ik het altijd noem. Als beleidsmedewerker bij en voor gemeentes heb ik al veel begraafplaatsen mogen bezoeken.
Tussen 1437 en 1455 liet de Duitse Orde een kerk bouwen in Gemert, de St. Jans Onthoofding (zie foto bovenaan de nieuwsbrief). Rond de kerk was het kerkhof gelegen, dat deels in gebruik was als begraafplaats. In de kerk werd ook begraven, waarbij het priesterkoor was voorbehouden aan commandeurs. Bij vernieuwing van de vloer in 1952-1953 zijn hun graven nog aangetroffen. Hun zerken waren begin twintigste eeuw al verdwenen. De gewone mensen werden buiten de kerk begraven, op het kerkhof. Daarbij zullen zeer waarschijnlijk nooit grafmonumenten zijn geplaatst, dat gebruik werd pas eind achttiende eeuw gemeengoed, mits je het kon betalen.
In 1809 boog de 'Gemeente commissie van het Nederduitsch Hervormd Kerkgenootschap binnen Leyden' zich over het Franse decreet inzake het verbod op begraven in de kerken. Toen het na 1 januari 1812 alleen nog was toegestaan om te begraven op de drie begraafplaatsen op het Rijnsburger, Papegaaie en Blauwe Bolwerk, vreesde de commissie voor een verlies van inkomsten en kwam met een voorstel om een eigen begraafplaats aan te leggen voor 'de meer gedistingeerde classe der ingezeetenen' op het Nieuwe Bolwerk gelegen aan het eind van de Groenesteeg. Op 19 maart 1813 werd de eerste overledene hier ten grave gedragen. Er zouden nog tien begrafenissen volgen dat jaar.
Sinds 2012 ben ik nauw betrokken bij de gemeentelijk begraafplaats Rust Zacht aan de Kappeweg in Wijhe. De begraafplaats wordt onderhouden door vrijwilligers, waarvan ik de coördinator ben in samenwerking met de beheerder Paul Terhorst van de gemeente Olst-Wijhe.
Wijhe is een dorp gelegen tussen de steden Deventer en Zwolle aan de rivier de IJssel. De begraafplaats ligt buiten het dorp in een landelijke omgeving. Omdat de oude begraafplaats Memento Mori in het dorp vol dreigde te raken, is in 1904 een stuk grond buiten het dorp aangekocht. De huidige begraafplaats is in 1907 in gebruik genomen. In de loop der jaren is de begraafplaats diverse malen uitgebreid, voor het laatst in 2005. De begraafplaats is omgeven door een beukenhaag en ligt midden tussen de weilanden. Op de kleine rotonde voor de ingang van de begraafplaats staan fraaie rododendrons met in het midden een tulpenboom.