Skip to main content

Theosofisch zegel

Glossaries

Term Definition
Theosofisch zegel

Het theosofisch zegel detalHet zegel van de oorspronkelijke Theosophical Society is een variant op het persoonlijke zegel van de Russische occultiste en esoterica Helena Blavatsky (1831-1891) en is opgebouwd uit verschillende symbolen die al eeuwen in gebruik zijn. Voor de theosofische beweging maken ze ‘deel uit van de universele mysterietaal die heilige waarheden van de natuur zonder woorden aan de geest kan overbrengen’. Het zegel bestaat in theosofische zin uit: de Slang met haar staart in de bek, de Swastika, de Vervlochten Driehoeken en het Geluste Kruis, Ankh of Tau.

Volgens de theosofische leer vertegenwoordigt de cirkelvormige slang de volmaking en het herstel van de universele harmonie, maar ook het grenzeloze waaruit alle manifestatie voortkomt en waarin alles weer terugkeert. In de funeraire symboliek kennen we de staartbijtende slang als ouroboros. De slang is binnen de christelijke beeldtaal alpha en omega ofwel het begin en het einde. De symboliek wijst op het feit dat alles besloten is binnen de macht van God en op de oneindigheid. De ouroboros is echter ouder dan het christendom en is als symbool al terug te vinden bij de oude Egyptenaren en Grieken.

De Swastika staat bij de theosofie symbool voor de evolutie en de eeuwigdurende beweging. Het centrum bevat de ziel en de gebogen armen geven de eeuwigdurende wenteling van de levenswielen weer tijdens het universele bestaan. De swastika is in verschillende oude culturen terug te vinden en wordt nog steeds gebruikt in het hindoeïsme, waarin de linksdraaiende armen sauvastika wordt genoemd en het kruis verwijst naar voorspoed en geluk. Met de opkomst van het nazisme in Duitsland kreeg de rechtsdraaiende swastika een nieuwe betekenis, waarin het symbool stond voor de Arische identiteit.

De Vervlochten Driehoeken herkennen we als de ster van David, maar deze vorm komt in veel oude culturen voor. Blavatsky zal de ster hebben ontleend aan India, waar het symbool bekend is als het zegel van Vishnu, de hindoeïstische god die de schepping in stand houdt. De ster is eigenlijk opgebouwd uit een witte en zwarte driehoek, welke volgens de theosofische leer samen verwijzen naar het gemanifesteerde heelal.

Het Geluste Kruis, Ankh, of Tau: voor de theosofie een heilig symbool dat duidt op leven, vernieuwing, en de neerdaling van de geest uit innerlijke gebieden in de stoffelijke werelden. Het symbool is vooral bekend vanuit het oude Egypte, waarin de hiëroglief Ankh symbool stond voor het leven.