* Amsterdam 23 juni 1894 – † Amsterdam 16 november 1968
Het Nederlandse Koninklijk Huis kende in de afgelopen eeuw verschillende schandalen. Bij sommigen daarvan speelde Prins Bernhard een actieve rol. Zo ook bij de Greet Hofmans-affaire, die in 1956 haar hoogtepunt beleefde in het naoorlogse Nederland.
Margaretha Hofmans groeide op in een arm gezin in de Jordaan. Als oudste van vier kinderen moest ze al vroeg gaan werken. Toen haar moeder in 1914 een dwarslaesie kreeg, moest de jonge Greet de huishouding op zich nemen. Haar moeder bracht Greet de eerste beginselen van de theosofie bij. Na de dood van haar ouders aan het einde van de jaren twintig, klampte Greet zich steeds meer vast aan de theosofie. Verdere tegenslagen als een mislukte verloving en de vroege dood van haar lievelingszuster, in 1936, deden haar nog meer in zichzelf keren. Tijdens de oorlogsjaren kwam Greet Hofmans in contact met J.W. Kaiser. Via hem kwam ze terecht in kringen van helderzienden en spiritisten. Begin 1946 meende Greet Hofmans een stem te horen van een "Meester", die haar tot zijn werktuig wilde maken ter heling van de lijdende mensheid. De meester was de in 1939 overleden vriend van Kaiser, M.J.J. Exler. Hij was de grondlegger van de emancipatie van de homo, en zijn grote liefde was de studie van de occulte wetenschappen met name de theosofie en de astrologie. Hij hield vanaf 1917 lezingen over christendom, theosofie en de oude godsdiensten, trok horoscopen, verdiepte zich in de kabbala en maakte studie van de bijbel. Kaiser ging Hofmans beschouwen als de geestelijke erfgenaam van Exler.
Eerste contacten
In 1947 verhuisde Hofmans naar het Hattemse landgoed 'Molecaten', waar eerder Exler tien jaar gast was geweest van W.J. baron van Heeckeren, die in 1950 particulier secretaris van koningin Juliana zou worden. Hofmans legde zich toe op het paranormale genezen en organiseerde gespreksgroepen, waarop vooral mensen uit de gegoede stand afkwamen. Vanaf 1948 volgde Greet Hofmans niet meer de stem van Exler, maar van Christus. Hierdoor werd ze voor een groter publiek benaderbaar. En toen de oogafwijking van de in 1947 geboren prinses Marijke niet medisch behandeld kon worden, werd aan prins Bernhard en prinses Juliana de suggestie gedaan 'juffrouw Hofmans' te raadplegen. Beiden lieten navraag doen, maar kregen enkel positieve reacties terug. Al snel was Greet Hofmans regelmatig te vinden op paleis Soestdijk. Juliana meende haar eigen idealen van onbaatzuchtigheid en dienstbaarheid aan de mensheid te herkennen in de in haar ogen bijzondere vrouw. 
Na anderhalf jaar van sessies wilde prins Bernhard dat Juliana, intussen koningin, het contact met Hofmans verbrak. Juliana weigerde, maar Hofmans kreeg vanaf dat moment geen onderdak meer op Soestdijk. Hofmans zag in Bernhard de verstoorder van de harmonie op Soestdijk en zorgde daarmee voor verdere onrust op het paleis. Ze verhuisde in 1951 naar Baarn en nam haar intrek in een speciaal voor haar geplaatste salonwagen bij het, met Juliana bevriende, echtpaar Mijnssen. Hofmans invloed op de koningin werd steeds groter.
Toenemende invloed
Op Het Oude Loo in Apeldoorn organiseerde Kaiser conferenties, die naast Juliana en prinses Wilhelmina door een keur aan gasten werden bijgewoond. Internationaal vooraanstaande sprekers behandelden op dergelijke conferenties vanuit een religieus-historisch perspectief vraagstukken van vrede en gerechtigheid. Dit tot grote ergernis van prins Bernhard, een fervent adept van de NAVO. De bijeenkomsten werden niet alleen door Bernhard maar ook door premier Drees met argusogen van een afstand gevolgd. Onder diverse gasten bestond er zelfs de indruk dat er agenten van BVD en CIA rondliepen.
Ministers kregen moeite met het dragen van ministeriele verantwoordelijkheid voor het handelen van de koningin. De pers deed er echter het zwijgen toe. Pas toen een artikel verscheen in het Duitse Der Spiegel in juni 1956, waarin Hofmans werd afgeschilderd als de Raspoetin van Soestdijk met grote invloeden op staatszaken, kreeg het grote publiek lucht van de problemen op het paleis. Waar de buitenlandse pers zich gretig op het koningshuis stortte, bleef de Nederlandse pers zich op de vlakte houden. Er kwam een importverbod op het nummer van Der Spiegel en het kabinet Drees deed zijn uiterste best om het voorval in de doofpot te stoppen. Het kabinet stelde een commissie in van drie wijze mannen. Bernhard kreeg zijn zin en een mogelijk echtscheiding werd voorkomen. Greet Hofmans kon vertrekken, evenals tal van toegewijden uit de hofhouding.
Stil einde
Greet Hofmans bleef wonen bij de familie Mijnssen in Baarn. In die plaats raakte ze op tweede kerstdag 1957 betrokken bij een auto-ongeluk. Hierbij liep ze een dubbele schedelbasisfractuur op. In 1966 suggereerde ze in een interview met Het Parool dat het ongeluk mogelijk een aanslag op haar leven was geweest. Het ongeluk noopte haar te stoppen met de vermoeiende gebedsgenezingssessies. Het weerhield haar er echter niet van om actief deel te nemen aan zittingen georganiseerd door de jonge psychiater Evert Doornbal. Na een korte opleving met vraagavonden voor mannen en vrouwen, stopte ze eind 1963 met zaalsessies en hield alleen nog individuele consulten.
In 1964 verhuisde Hofmans met de familie Mijnssen mee naar Amsterdam. Even later bleek ze kanker te hebben. Ze weigerde elke medische hulp. Vlak voor het einde gaf ze het verzet op en werd opgenomen in het Israëlisch Ziekenhuis. Ze lag een week in coma. Op 16 november 1968 overleed Greet Hofmans.
Zelf gaf ze de voorkeur aan een begrafenis in stilte, maar de familie Mijnssen stuurden rouwkaarten rond en verzorgden een eenvoudige begrafenis in kleine kring op Zorgvlied, Amsterdam. Volgens het Duitse Der Spiegel had Beatrix met hulp van Claus haar moeder er van weten te weerhouden naar de begrafenis te gaan. Minister Udink, een frequent bezoeker van Hofmans, was wel aanwezig, maar werd niet herkend.
Tot na de dood van Bernhard en Juliana zou de Greet Hofmans-affaire de vaderlandse gemoederen bezighouden. Bernhard heeft daarbij een cruciale rol gespeeld. Zeer wel mogelijk was hij het die de belangrijkste bron was voor de publicatie van Der Spiegel en waardoor Hofmans uiteindelijk het veld moest ruimen.
Het graf van Greet Hofmans oogt onopvallend tussen alle grote grafzerken die zo typerend zijn voor Zorgvlied. Slechts een kleine steen met haar naam en geboorte- en sterfdata. Maar van al die mensen met hun opvallende zerken weten we de naam niet meer of welke rol ze eventueel gespeeld hebben in hun jaren. De naam van Greet Hofmans zal echter nog jaren blijven nagalmen.
Literatuur
- J. Bosmans, 'Hofmans, Margaretha (1894-1968)', in Biografisch Woordenboek van Nederland. [versie 13-03-2008]
- Lauwert J. Giebels - 'De Greet Hofmans-affaire - Hoe de Nederlandse monarchie bijna ten onder ging'; Amsterdam, 2007
- Hendrina Praamsma - Greet Hofmans en het Hof. Andere Tijden, uitzending 11 december 2001
