Eind vorig jaar verscheen een boek over de gemeentelijke begraafplaats van het Groningse Middelstum. Niet een boek waarin de begraafplaats uitputtend wordt beschreven, maar de mensen die voor het behoud zorgen: de vrijwilligers. Alle betrokken vrijwilligers komen in het boek aan bod, met wat ze doen, waarom ze dat doen en wat ze ervan vinden.
De gemeente, eigenaar van de begraafplaats, stimuleert het initiatief dat vanuit de Historische Vereniging Middelstum gestart is omdat het niet alleen zorgt voor meer draagvlak in het dorp, maar ook omdat hetgeen de vrijwilligers doen feitelijk het eigen onderhoud te boven gaat. Daarvan worden in het boek talloze voorbeelden gegeven; van het zwarten van de grafstenen, stellen ervan tot projecten zoals compleet nieuwe entrees. De vrijwilligers, met hun inzet en beroep op talloze subsidiënten, maken mogelijk wat de gemeente anders in jaren niet was gelukt. Het baarhuis is verbouwd tot ‘clubhuis’ waar de vrijwilligers kunnen verzamelen, pauzeren en gebruik maken van de voorzieningen.
De cover van het boek over de vrijwilligers van de begraafplaats in Middelstum.
Het boek doet ook verslag van de ontwikkelingen die de werkgroep en sommige vrijwilligers zelf doormaken. Sommigen gaan zich gaandeweg bezighouden met het groen waarbij steeds wordt samengewerkt met de gemeente. Het advies van de vrijwilligers wordt serieus genomen en wat zij niet kunnen doen, wordt uitgevoerd door professionele bedrijven. Maar soms blijft bijna het hele werk in handen van vrijwilligers, zoals het herstel van sierhekwerken, waarvan er in totaal zeventien te vinden zijn op de begraafplaats.
Het is fraai om te lezen hoe de vrijwilligers betrokken raakten bij de begraafplaats. Sommigen vinden vooral de sociale kant interessant, anderen zagen een mogelijkheid om hun beroepsmatige kennis na hun pensioen op een goede wijze in te zetten. Metselwerk, betonconstructies, metaal- of houtbewerking, groenkennis alles is op de begraafplaats in te zetten. Niet alle vrijwilligers hebben de tien jaar dat de werkgroep nu bestaat, uitgezeten. Soms waren ze er alleen een aantal jaren om een klus af te ronden, maar bij iedereen gaf het werk op de begraafplaats veel voldoening.
Het boek geeft een prachtig inzicht in wat vrijwilligers, jong en oud, wel allemaal niet kunnen bereiken op een begraafplaats. Niet alleen het herstel van grafmonumenten, maar nog veel meer bereiken ze in Middelstum. Een nieuwe urnenmuur, opslag voor materiaal en afval en de nieuwe entrees laten zien dat er zoveel meer kan als vrijwilligers aan de slag gaan. Het boek looft het werk van de vrijwilligers en is terecht een ode aan hen die de begraafplaats van Middelstum hebben hersteld en behouden.
Het boek is voor 14,50 euro (inclusief verzending) te bestellen bij de Historische Vereniging Middelstum, door middel van een mail aan
