Verschillende kloosters in de grensstreek danken hun ontstaan aan de strijd die in het prille Duitse Rijk gevoerd werd tegen de katholieke kerk. In 1871 was dat rijk ontstaan met als staatshoofd keizer Wilhelm I en als rijkskanselier Otto von Bismarck. Die laatste had veel wantrouwen tegen de katholieken en van 1872 tot 1879 nam hij talloze maatregelen om de macht van de katholieke kerk in te perken. Een daarvan was het opheffen van de kloosterorden in 1875.
Wie het kerkhof van het Limburgse Sevenum bezoekt, moet alvorens de begraafplaats te betreden door een lange gang met aan de ene kant een manshoge muur en aan de andere kant delen van het kerkgebouw. Langs de muur staan talloze grafkruizen met jaartallen die teruggaan tot het begin van de zestiende eeuw. Vervolgens komt men via een fraaie poort op het kerkhof. In een sluitsteen op de poort staat het jaartal 1880.
In Asselt, niet ver van Roermond, staat enigszins geïsoleerd het kleine St. Dionysiuskerkje, beter bekend als het Rozenkerkje. De geschiedenis van dit kerkje met kerkhof, pittorresk gelegen aan de Maasplassen, gaat ver terug en er gaan vele verhalen over het ontstaan ervan.
In de kerk van het Zuid-Limburgse Houthem bevindt zich een opvallend grafmonument. Vinden we in de rest van Nederland in kerken vooral grootse grafmonumenten voor zeehelden en personen van adel, in Houthem staat het houten praalgraf voor de heilige kluizenaar Gerlach, overleden in 1165. Over Gerlach zijn talloze beschrijvingen bewaard gebleven.
Ten zuidwesten van het dorp Vaals in Zuid-Limburg liggen in de oksel van de Linderweg en de Eschberg achtereenvolgens de hervormde, de Joodse en de gemeentelijke begraafplaats. Misschien wel de drie hoogstgelegen begraafplaatsen in Nederland, want het terrein hier ligt zo’n 225 meter boven NAP.
Een van de mooiste begraafplaatsen van Nederland ligt in Maastricht. Wie de begraafplaats voor het eerst bezoekt, raakt overdonderd door de grote hoeveelheid geschiedenis die letterlijk op je af komt. Dat er over deze begraafplaats al heel veel geschreven is, zal niemand verwonderen.
Hoeveel kloosterbegraafplaatsen Nederland ooit telde, is geheel onbekend. Vandaag de dag zijn er nog een kleine tweehonderd, maar lang niet alle meer in gebruik. In de afgelopen decennia zijn er tientallen, zo niet honderden geruimd. De stoffelijke overschotten zijn vaak overgebracht naar andere kloosters of begraafplaatsen waar nog wel ruimte was of waar de congregatie nog wel gevestigd was.
Naast de pakweg 300 rooms-katholieke begraafplaatsen en kerkhoven kent Limburg ook een tiental hervormde begraafplaatsen, voornamelijk in het zuidelijke deel van de provincie. Ze zijn vaak klein, soms niet groter dan een paar vierkante meter. Op sommige algemene begraafplaatsen, zoals in Roermond en Maastricht, liggen de protestanten of hervormden vaak op een eigen deel. De namen verschillen vaak nogal van de overige namen die je tegenkomt op de begraafplaats. In Sittard is dat ook goed te zien. Ook Duitse namen komen hier voor.
Nederland kent enkele tientallen particuliere familiebegraafplaatsen. Solitair gelegen in bos of weide geven ze mede vorm aan het funeraire landschap. Veel adellijke families hebben voor zichzelf een aparte plek gecreëerd in de nabijheid van hun kasteel of buitenplaats. Niet alle families mochten of konden een eigen begraafplaats op landgoed of eigen grond aanleggen en kozen dan voor een plek op een bestaande begraafplaats of maakten daarmee de aanleg van zo'n begraafplaats mogelijk.
In de laatste decennia van de voorbije eeuw is er op lokaal en nationaal niveau een herbezinning over de betekenis en de waarde van oude begraafplaatsen op gang gekomen. Als gevolg van deze ontwikkeling kon een aantal tot ruiming gedoemde begraafplaatsen op het nippertje worden gered. De oude begraafplaats in de nabijheid van de Sint-Lambertuskerk van Horst is daarvan een mooi voorbeeld. Overigens wordt de begraafplaats in de volksmond steevast kerkhof genoemd.