* 1747 - † 1824
Een Nederlandse poolheld: commandeur Hidde Dirksz. Kat
Wat zeeman, die de kiel naar 't barre Noorden stuurde,
Bestond er ooit op aard, die zooveel ramps verduurde
Als Kat, de fiere Kat, die 's lijdens beker heeft
Tot aan den boôm geleegd, en toch, God dank, nog leeft?
In de herfst van 1777 wordt de bij de oostkust van Groenland vastgeraakte Nederlandse tweemaster Juffrouw Klara, bemand met 38 koppen, door het opgestuwde ijs verpletterd. Commandeur Hidde Dirks Kat uit Hollum op Ameland en de bemanning van de walvisvaarder weten zich op een ijsschots in veiligheid te brengen. Met sloepen, en later te voet over het ijs, proberen ze de bewoonde wereld te bereiken. Na vele ontberingen - Kat zal later in zijn dagboek schrijven dat hij zich enigszins een denkbeeld kon vormen 'van het lijden van onzen Heiland Jezus Christus' - bereiken achttien man, onder wie Kat, de zuidkaap van Groenland waar een diep water en een gebergte hen de doorgang versperren.
De kajaks van de Inuits brengen redding en de overlevenden worden ondergebracht in een Inuitdorp. In zijn dagboek beschrijft Kat de gastvrijheid van zijn redders. "De overgroote liefde dier wilde menschen, welke waarlijk die van vele Christenen te boven gaat, maakte onze harten weemoedig en dankbaar tot God. Het schreijen van kinderen te mogen hooren bevredigde ons met ons lot. Het scheen ons, als of wij in ons eigen huis waren. Zij verkwikten ons met eene soort van soep van Zeehonden- of Robbevleesch met water gekookt. Niemand, die zulks niet ondervonden heeft, kan gelooven, hoe smakelijk wij daarvan aten."
Kat beschrijft in zijn dagboek gedetailleerd 'De Huizen en levenswijze der Wilden': "Schoon de zindelijke mensch groote morsigheid in hunne levenswijze opmerkt, ziet men in tegendeel, dat zij veel vernuft bezitten in het konstig maken van hunne kleederen, in het bereiden der vellen en in de wijze, waarop zij hunne kleederen naaijen." De T-vormige huizen hebben geen schoorsteen, waardoor het woonvertrek met rook is gevuld. De ramen bestaan uit 'gedroogde en aan elkander genaaide Zeehonds-darmen'.
Later verhuist Kat naar Juliaans Hoop, een Deense nederzetting, waar de winter wordt doorgebracht. In zijn dagboek beschrijft hij geestdriftig het Noorderlicht: "Des nachts zagen wij de schoonste vertooning van het afwisselend en spelend Noorderlicht dat zich zoo wonderbaarlijk met alle kleuren aan het oog opdoet, dat geene pen in staat is, zulks te beschrijven; zijnde het voor menschen, die er niet aan gewoon zijn, zeer schrikbarende." 
Op 27 september 1778 keert Kat terug op Ameland bij zijn vrouw en kind: "De menschen op straat hieven een vreugdegejuich aan en riepen elkander mijne terugkomst toe."
In 1818, Kat is dan inmiddels 70 jaar, verschijnt zijn dagboek in druk onder de titel 'Dagboek eener reize ter walvisch- en robben-vangst gedaan in de jaren 1777 en 1778, door den Kommandeur Hidde Dirks Kat'.
Kat overlijdt in 1824 en wordt begraven bij de Nederlands Hervormde Kerk in Hollum. Zijn eenvoudige grafsteen is nog steeds te bezichtigen. In het dorp Hollum staat ook een beeld van de beroemde commandeur. (2002)
