In de gemeente Eindhoven zijn twee Joodse begraafplaatsen te vinden. Eén betreft een gedeelte van de voormalige instellingsbegraafplaats bij de Grote Beek, gesticht in 1918. De tweede, mogelijk voor het eerst gebruikt in 1747, vinden we nabij het centrum van Eindhoven. Een derde is teloor gegaan bij de enorme naoorlogse uitbreidingen van Eindhoven.
Velen zien Eindhoven als een jonge stad, niet te vergelijken met die andere Brabantse steden als Breda en ’s-Hertogenbosch. Toch lijken al die steden qua historie behoorlijk op elkaar, zeker als je weet dat het huidige grondgebied van Eindhoven al rond de zevende eeuw bewoond werd. Dat is waarschijnlijk vroeger dan in welke andere stad dan ook in Noord-Brabant.
Aan de Celebeslaan in Eindhoven, stadsdeel Tongelre, ligt tegenover het Lorentz Casimir Lyceum in een bosperceel de voormalige Joodse begraafplaats van Tongelre. Het perceel is van dichtbij nog goed te herkennen, gelegen op een lichtelijk verhoogd terrein en met verzakkingen in de vorm van graven. Even verderop raast het verkeer voorbij op de Eisenhowerlaan, die al snel overgaat in de A 270. Vanwege de aanleg van deze weg moest de begraafplaats in de jaren zestig van de twintigste eeuw verdwijnen.
Bergeijk ‘t Hof kent naast een protestante en katholieke begraafplaats ook een gesloten kerkhof, namelijk het kerkhof bij de monumentale Hofkerk in Bergeijk, het voormalige Petruskerkhof. Hoewel het kerkhof een katholieke signatuur heeft, is het kerkhof al sinds het begin van de negentiende eeuw eigendom van de gemeente Bergeijk.
Van Rijkskrankzinnigengesticht naar landgoed De Grote Beek
In 1918 werd in Woensel het Rijkskrankzinnigengesticht (RKG) gebouwd. Het kwam er per toeval. Toen de onderhandelingen met Utrechtse gemeenten om in het midden van het land een krankzinnigengesticht te bouwen, op niets uitliepen, greep de burgemeester van Woensel zijn kans en deed een aanbod aan het Rijk om het gesticht in Woensel te vestigen. Dat voorstel werd met beide handen aangenomen en zo kwam het RKG in het ‘donkere zuiden’ terecht.
Kerkakkers
{seog:disable}In verschillende Brabantse dorpen kom je de benaming 'Kerkakkers' of 'Kerkakkerstraat' tegen. Het duidt op een verschijnsel uit de middeleeuwen, wat het beste beschreven kan worden aan de hand van wat archeologisch onderzoek op diverse plaatsen in Zuidoost Brabant heeft opgeleverd.
Het complex van de Achelse Kluis (Sint-Benedictusabdij) ligt op de landsgrens met België. Gezien de oorsprong van de Kluis als stichting buiten het grondgebied van de protestantse Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, is het logisch dat het gebouwencomplex nagenoeg geheel op het grondgebied van België ligt. Gek genoeg geldt dat niet voor de begraafplaats.
'Helmond kiek noar oe eige' was eens het motto op een Open Monumentendag, waarbij het organiserend comité een speciale fietsroute had uitgezet langs verschillende karakteristieke punten in de stad Helmond. Daarbij werden onder andere het kasteel van Helmond en de begraafplaats van de familie Wesselman op een eilandje in park de Warande aangedaan.
Marcus van Eindhoven
Bij een proefopgraving op het plein voor de Catharinakerk in Eindhoven deed het team van stadsarcheoloog Nico Arts in 2002 een spectaculaire vondst. Het team vond het skelet van een jongetje van circa tien jaar dat rond 1300 in de oude Catharinakerk moest zijn begraven. De jongen werd Marcus genoemd, naar de afbeelding van Sint Marcus op een muntje dat bij hem werd gevonden.
De kleinste begraafplaats van Nederland?
Ingeklemd tussen de bebouwing van de Europalaan en een grote vijver ligt de van oorsprong algemene begraafplaats van Son en Breugel. De “begraafplaats” is niet groter dan enkele vierkante meter en er bevindt zich slechts één zichtbaar graf. Hoe kwam dat graf daar? Daarvoor moeten we terug naar het eind van de negentiende eeuw toen religie een grote rol speelde. Waarom bestaat het graf nog steeds? Hiervoor moeten we een blik werpen op de personen die er begraven liggen.