Gietijzer

Een harde, brosse legering van ijzer, koolstof, mangaan en silicium. Gietijzer wordt geproduceerd door ruw ijzer samen met cokes en kalk in een hoogoven te smelten. Hierna wordt het metaal in speciale vormen gegoten waarin het afkoelt en verhardt.

Door gebruik te maken van seriemallen konden van één gegoten vorm meerdere stukken gemaakt worden. Gietijzer heeft de positieve eigenschap dat het zeer goed op druk te belasten is. De treksterkte daarentegen was niet erg groot. Voor voorwerpen die meer op trek belast moesten worden, werd dan ook vaak gebruik gemaakt van smeedijzer. Later ging men gietijzer zodanig bewerken dat het wel hogere treksterktes aankon. Dat doet men door legeringselementen zoals nikkel, molybdeen en silicium toe te voegen aan de smelt. Ook worden de mechanische eigenschappen beïnvloed door een warmtebehandeling. Gebroken gietijzer was vroeger lastig te herstellen maar wordt tegenwoordig gelast met speciale laselektrodes. De spanningen die na zo’n lasbehandeling kunnen ontstaan worden verwijderd door een warmtebehandeling. Gietijzer werd vanaf het midden van de 18de eeuw regelmatig toegepast in grafmonumenten, hek- en bouwwerken. Vanwege de ruwheid van de vorm is het uiterlijk van een gietijzeren voorwerp goed te herkennen. Het materiaal was goedkoper dan natuursteen en toch sterk en duurzaam. Veel gietijzeren grafmonumenten zijn samengesteld uit gegoten delen die op de begraafplaats in elkaar gezet werden. Gietijzeren grafmonumenten, hekwerken of onderdelen kon men in de 19de eeuw uit een catalogus bestellen. De populariteit van gietijzer liep eind 19de eeuw terug toen andere materialen, met name hardsteen, goedkoper werden. De toepassing in hekwerken en kruizen kwam in de loop van de eerste helft van de 20ste eeuw tot een einde. Vandaag de dag wordt op begraafplaatsen steeds vaker Roestvast Staal (RVS) toegepast.