Aanzeggen

In de Nederlandse taal betekent aanzeggen dat men iets op plechtige wijze laat weten of bekend maakt. In funeraire zin gaat het om de mededeling dat er een sterfgeval is.

Het aanzeggen van de dood is een oud gebruik dat op het platteland vaak door de buren werd vervuld. Na het kisten van de dode en het luiden van de klokken dienden de mannen de dode aan te zeggen bij familie en bekenden. De routes werden zo verdeeld dat iedere aanzegger ongeveer dezelfde afstand moest afleggen. Soms werd het aanzeggen uitbesteed aan degene die het kleinste bedrag hiervoor vroeg. Het aanzeggen verschilde van gemeenschap tot gemeenschap. In de loop der tijd werd het aanzeggen een beroep, vooral in de grote steden. Mannen van gewicht vervulden die taak en vaak in een opvallende kledij: deftig en in het zwart. De aanzegger klopte aan of sloeg met een stok op de deur. De aanzegging gebeurde op de stoep, soms in rijm, met lokale variaties. Pas als de aanzegger zijn boodschap had gebracht was het gevaar van de dood bezworen en kon de aanzegger getrakteerd worden op koffie of een borrel. Vanuit het aanzeggen ontstonden in de 19de eeuw de eerste uitvaartondernemingen. Het aanzeggen op het platteland vond zijn einde na de Tweede Wereldoorlog. Toen werden de meeste berichten via de post verzonden, terwijl de telefoon niet lang daarna het meest gebruikte middel werd om door te geven dat iemand overleden was.