Al sinds jaar en dag zetten Gert Hofsink en Natalie Overkamp zich in voor de twee oude begraafplaatsen van voormalig psychiatrisch ziekenhuis Veldwijk in Ermelo. In 2008 resulteerde dat in de oprichting van een stichting die ondermeer als doel heeft het verzorgen van publicaties over de begraafplaatsen en de begraven personen. Dit voorjaar verscheen ‘Grafstenen krijgen een gezicht’. Een boek dat niet zozeer verhaalt over de geschiedenis van de oude begraafplaatsen van Veldwijk als wel over enkele van de daar begraven doden. Al in 2005 gaf Gert Hofsink in eigen beheer ‘Welk een rustig plekje’ uit, een boek dat handelt over alle begraafplaatsen in Ermelo, waarin ook de twee oude begraafplaatsen van Veldwijk uitgebreid aan de orde komen.
Zoals zo velen van ons hebben ook Hofsink en Overkamp vragen bij het wandelen over een begraafplaats. Wie waren deze mensen? Hoe leefden ze? Wat was hun achtergrond? Vragen die blijven terugkeren. Voor ‘Grafstenen krijgen een gezicht’ beschreven de auteurs de geschiedenis van vijftien personen die begraven liggen op Veldwijk. Meest in het oog springende naam is ongetwijfeld Wilhelmina van Gogh, de jongere zus van Vincent van Gogh, die vanaf haar 40ste tot haar dood op Veldwijk verbleef. Maar de overige veertien namen zijn minstens net zo boeiend en interessant omdat voor de meesten geldt dat voor het eerst in jaren hun geschiedenis wordt verteld. Hofsink en Overkamp doen dat bevlogen en vanuit hun eigen persoonlijke belangstelling. De vijftien hoofdstukken zijn daardoor geen gortdroge opsommingen van feitjes, maar deels ook een verslaglegging van hun zoektocht naar het verhaal achter de doden. Een zoektocht die vaak begon bij Genlias en andere genealogische sites. Op zoek naar aanknopingspunten om de doden weer een gezicht te geven. De tocht ging verder langs archieven en bibliotheken, door egodocumenten als dagboeken en brieven en via gesprekken met nabestaanden terug naar de plek waar het verhaal begon, de begraafplaatsen van Veldwijk.
Naast het verhaal van Wilhelmina van Gogh passeren meer bijzondere verhalen de revue. Bijvoorbeeld de soms wat wereldvreemde Marie Mensing, die als vrouw een rol speelde in het ontstaan van de socialistische beweging in Nederland en betrokken was bij de Eerste Feministische Golf. Tot haar dood was ze bevriend met Henriëtte Roland Holst.
Gonne van Uildriks was de eerste vertaalster van ‘Sense and Sensibility’ van Jane Austen, maar maakte de lovende kritieken op haar werk niet meer mee. Ze overleed in Veldwijk, waar ze voor de tweede keer was opgenomen. Het verhaal van haar leven wordt geïllustreerd met fragmenten uit haar brieven en uit dagboekfragmenten van haar zus Frederike.
In hun enthousiasme vertellen de auteurs soms ook meer dan alleen maar het verhaal van de doden van Veldwijk, zoals bij Johannes Wormser, directeur op Veldwijk. Hij werd begraven op de nieuwe begraafplaats waar hij zelf het ontwerp voor tekende. Het is de auteurs vergeven, want hun boek is een fraaie bundeling van persoonlijke geschiedenissen, teruggehaald uit het verleden en ontdaan van een flinke laag stof.
Het boek is een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in de ‘kleine’ geschiedenis van mensen. Soms van mensen zoals wij ze zouden kunnen zijn. En soms van mensen van een zekere naam en faam, maar die in de loop der jaren allang weer vergeten zijn. Hofsink en Overkamp zijn er in geslaagd vijftien namen aan die vergetelheid te ontrukken. Alleen dat al is een compliment waard. Jammer is wel dat niet bij elk hoofdstuk een (volledige) afbeelding van het graf te zien is, want ook dat beeld vertelt een stukje van het verhaal van de doden, zonder woorden.
Het boek is ruim geïllustreerd met historische foto’s en afbeeldingen van brieven en andere persoonlijke documenten.(2011)
Titel: Grafstenen krijgen een gezicht
Auteurs: Gert Hofsink, Natalie Overkamp.
Aantal pagina's: 184
Uitgever: Stichting Begraafplaatsen Ermelo-Veldwijk
ISBN: 978-90-816952-1-3
Prijs: € 16,75
