Zou het de invloed zijn geweest van een rederijkerskamer bij het schrijven van het grafdicht dat we aantreffen op de gemeentelijke begraafplaats te Diever? Sinds 1850 waren er in Drenthe op diverse plaatsen rederijkerskamers ontstaan. Zo ook in Diever. Opgericht door onderwijzers en predikanten stonden de rederijkerskamers voor culturele ontwikkeling van de leden in d’ Olde Lantschap.
Grafmonument Saakje en Lamkjen
Omstreeks 1880 verdwenen er echter vele, waarschijnlijk ten gevolge van een landbouwcrisis. Hun invloed zal toch gebleven zijn en omstreeks 1910 was er een opleving. Het grafdicht treffen we aan op de fraai bewerkte stèle, geplaatst op het graf van de zusjes Hofstee, dochters van de landbouwer Sieger Hofstee en diens echtgenote Akke van der Burg uit het esdorp Wapse.
Arme Ouders
Waarom treurt gij. Waarom weent gij
om ons lijk.
Boven leven wij, Boven zweven wij
Als Engeltjes van ’t Hemelrijk.
Saakje Siegers Hofstee, geboren op 9 september 1897, overleed op 14 juli 1911. Lamkjen Siegers Hofstee, geboren op 5 mei 1899, overleed 10 dagen later op 24 juli 1911. Allebei na een kort ziekbed laten de overlijdensadvertenties ons weten. Was het een besmettelijke ziekte waaraan ze overleden? We weten dat er van 1900 tot 1909 malaria heerste in het noorden van Nederland, dat er in 1909 cholera heerste in Rotterdam en van 1910 tot 1911 mazelen in Amsterdam. Het blijft dus een vraag.
Nieuwsblad van Friesland: Hepkema's courant 19-07-1911
Nieuwsblad van Friesland : Hepkema's courant 29-07-1911
We kunnen ons nauwelijks voorstellen hoe groot het verlies van hun dochtertjes voor de ouders moet zijn geweest. De tekst in de advertenties spreekt voor zich en ook in de aanhef van het grafdicht Arme Ouders proeven we daar iets van. Het is alsof de zusjes de ouders boven hun verdriet uit willen tillen in de woorden die volgen op de aanhef. Als de vraag van Jezus aan Maria van Magdala in het Paasevangelie in Johannes 20: waarom huil je, klinken de woorden in het grafdicht aan de ouders: Waarom treurt gij, Waarom weent gij om ons lijk? Het is alsof ze willen zeggen, jullie zouden als gelovige mensen het toch moeten weten: Boven leven wij. Boven zweven wij als Engeltjes van ’t Hemelrijk.
De laatste regels zijn moeilijk los te zien van het gedicht Kinder-lyck van Joost van den Vondel, mogelijk vele malen gereciteerd tijdens bijeenkomsten van de plaatselijke rederijkerskamer:
Constantijntje, 't saligh kijntje,
Cherubijntje, van om hoogh,
D'ydelheden, hier beneden,
Uitlacht met een lodderoogh.
Moeder, zeit hy, waarom schreit ghy?
Waarom greit ghy, op mijn lijck?
Boven leef ick, boven zweef ick,
Engeltje van 't hemelrijck:
En ick blinck 'er, en ick drinck er,
't Geen de schincker alles goets
Schenckt de zielen, die daar krielen,
Dertel van veel overvloets.
Leer dan reizen met gepeizen
Naar paleizen, uit het slick
Dezer werrelt, die zoo dwerrelt.
Eeuwigh gaat voor oogenblick.
