Wellicht dat u, net zoals ik, regelmatig hebt rondgelopen op een begraafplaats met enige aandrang. Op veel begraafplaatsen rest dan vaak alleen burgerlijke ongehoorzaamheid... Grotere begraafplaatsen kennen evenwel nette toiletgebouwtjes of toiletblokken bij aula of poortgebouw. Netjes en modern comfort die voor veel bezoekers onmisbaar is. Maar ook op kleinere begraafplaatsen en kerkhoven was behoefte aan een fatsoenlijke gelegenheid voor de toiletgang van kerkgangers of begraafplaatsbezoekers. Veel van die gelegenheden zijn dan ook vastgebouwd aan het kerkgebouw, de toren of aan het lijkenhuisje. In sommige gevallen vraag je wel eens af hoe men tientallen jaren geleden nou aankeek tegen het idee dat iemand hooguit een halve meter van een graf zijn behoefte deed! Toch kennen nog tientallen begraafplaatsen en kerkhoven een pisbak of kakdoos. Veel van die gelegenheden zijn in onbruik geraakt omdat wellicht het niet meer op prijs werd gesteld of juist gewoon omdat de stank te erg werd.
Troffen we in eerdere afleveringen speciaal gebouwde urinoirs waarbij beton werd toegepast, dit keer een wat eenvoudiger bouwsel in het Brabantse Waspik-Zuid. Op het kerkhof van de Theresiakerk is wat achteraf een urinoir aangebracht. De eenvoud zit in het gebruikte materiaal, maar ook in het ontwerp. Een houten wandje in L-vorm met nog een kleine afscheiding maken dat niet iedereen zicht heeft op de pisbak. Die bestaat uit een porseleinen urinoir zoals je ook wel in kroegen of restaurants aan kunt treffen. Qua vormgeving lijkt het een al wat ouder exemplaar. De afvoer bestaat uit een pvc-pijp, maar doortrekken kan niet (meer). Een wasbakje is in de buurt ook niet te vinden. Het urinoir lijkt hier al heel wat jaren te zitten, maar waarschijnlijk is het nog niet zo oud. Mogelijk heeft het eerder een andersoortige voorganger gehad. In ieder geval kan er nog steeds een plas gedaan worden.
Dit artikel verscheen in de nieuwsbrief van juni 2009
