Vaticaan - Campo Santo Teutonico

24 oktober 2010

Nederlandse grafmonumenten binnen de muren van het Vaticaan

Vaticaanstad, het bolwerk van de katholieke macht en tevens de kleinste onafhankelijke staat ter wereld. Eeuwenlang zijn hier beslissingen genomen die bepalend zijn geweest voor de ontwikkeling van Europa en de rest van de wereld. Ook heden ten dage geniet het Vaticaan veel aanzien bij miljoenen Christenen over de hele wereld. Met meer dan twee miljoen bezoekers per jaar is het Vaticaan met zijn Sint Pietersbasiliek dan ook één van de drukst bezochte bezienswaardigheden van de stad Rome. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het hier het grootste deel van het jaar erg druk is met duizenden pelgrims en toeristen van over de hele wereld.

Te midden van deze drukte, ten zuiden van de Sint-Pietersbasiliek, ligt het Campo Santo Teutonico. Dit is het kleinste kerkhof van Rome dat ligt binnen de muren van het Vaticaan maar eigenaardig genoeg geen eigendom is van het Vaticaan. Op het terrein liggen vooral Duitsers en enkele Belgen en Nederlanders begraven die deel uitmaken van het Broederschap van de Heilige Maagd Maria. Lidmaatschap van dit broederschap staat open voor Duitse, Nederlandse en Vlaamse katholieken die woonachtig zijn in Rome of omgeving. Niet de nationaliteit maar de moedertaal is hierbij het criterium voor toetreding. In 2008 telde het broederschap circa 100 leden, deze leden bezitten ondermeer het recht om begraven te mogen worden op dit kerkhof dat dateert uit circa 1400.

Campo Santo of camposanto is de Italiaanse benaming voor heilig veld en wordt in Italië vaak gebruikt als aanduiding voor een kerkhof. Ook in Duitsland en België worden sommige begraafplaatsen als Campo Santo aangeduid. Het gaat dan om ommuurde terreinen met een middenveld. Aan de binnenzijde zijn deze muren arcadegalerijen (bogengalerijen) waarin beelden, graftomben en gedenkplaten zijn opgenomen. Ook rond het Campo Santo Teutonica bevindt zich arcadegalerijen, aan de westzijde grenst het terrein aan een klein kerkje met kapel dat is te bezoeken via een kerkdeur in de westelijke arcadegalerij.

Staand boven in de koepel van de Sint-Pietersbasiliek, met een prachtig uitzicht over de stad Rome, is het Campo Santo zichtbaar direct ten zuiden van de Sint Pietersbasiliek. Van bovenaf bezien is het een opvallend element, dat door enkele opgaande bomen en zijn groen karakter vrijwel direct opvalt tussen de bebouwing en infrastructuur.

Om bij het kerkhof te komen ga je vanaf het Sint-Pietersplein door de zuidelijke zuilenrij naar Piazza del Santuffizio, waarna je naar de Zwitserse garde loopt. Aan de Zwitserse garde moet je toestemming vragen om het Campo Santo te mogen bezoeken, als Belg of Nederlander is dit normaal gesproken geen enkel probleem. Het terrein is alleen ´s ochtends (tussen 7.00 en 12.00) voor publiek geopend.

Het Campo Santo is een prachtig terrein dat zeer zeker de moeite van een bezoek waard is. Het kerkhof is een zeer fraai element met beelden, gedenkplaaten, graftomben die omgeven worden door groen. Op de gedenkplaten zijn vooral namen van Duitsers en Belgen te vinden, zo nu en dan duikt ineens een Nederlandse naam of plaats op. Enkele bekende Nederlanders die begraven liggen op Campo Santo zijn;

- Mgr.dr. Herman Scheapman, Priester en parlementariër († 1903)

- Mgr. Johannes Olav Smit, Bisschop († 1972)

- Mr. Louis Hubber Willem Regout, Minster van Waterstaat tijdens het kabinet Heemskerk († 1915)

Regout was minister van Waterstaat in het kabinet Heemskerk. In 1915 werd hij benoemd tot buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister in bijzondere zending bij de Heilige Stoel. Op 13 augustus 1915 arriveerde Regout in Rome, waar hij op 19 augustus werd ontvangen door de paus. Op dat moment voelde hij zich al onwel en korte tijd later werd hij opgenomen in een ziekenhuis in Rome wegens bloedarmoede en een ingewandsziekte. Op 27 oktober overleed hij. In verband met de oorlogssituatie wilde Regout niet begraven worden op het Campo Santo Teutonico, maar op een begraafplaats elders in Rome, het Campo Verano. In 1922 werd hij alsnog bijgezet op de begraafplaats. (2010)