De kleinste begraafplaats van Nederland?
Ingeklemd tussen de bebouwing van de Europalaan en een grote vijver ligt de van oorsprong algemene begraafplaats van Son en Breugel. De “begraafplaats” is niet groter dan enkele vierkante meter en er bevindt zich slechts één zichtbaar graf. Hoe kwam dat graf daar? Daarvoor moeten we terug naar het eind van de negentiende eeuw toen religie een grote rol speelde. Waarom bestaat het graf nog steeds? Hiervoor moeten we een blik werpen op de personen die er begraven liggen.
{seog:disable}
Overzicht van de begraafplaats.Op 12 juli 1895 overleed Wilhelmina Jacoba van Hoven – van Heusden in de leeftijd van 96 jaar. Zij was op 14 juni 1799 geboren te Hilvarenbeek. Op 8 september 1833 trouwde zij met Samuel van Hoven. Het echtpaar vestigde zich in Breugel. Vanaf 1837, tot aan haar dood, woonde Wilhelmina van Hoven aan de (nu) Dommelstraat 12 te Son.
De reden voor haar komst naar Son en Breugel was dus haar huwelijk. Samuel van Hoven werd geboren op 21 mei 1798 te Nuenen en stamde uit een geslacht van notarissen, secretarissen en burgemeesters. Daarnaast was de familie van Hoven actief in de protestante kerk. Ook Samuel was als diaken en ouderling verbonden aan de kerk.
Overzicht van het graf met op de achtergrond de vijver.
Samuel van Hoven volgde in 1821 de notaris van Son en Breugel, Gerrit Hendrik Dolleman, op. Hij bleef echter wonen in zijn geboortedorp Nuenen. Vanaf 1823 tot 1852 was hij ook secretaris van Nuenen en van Tongelre. In 1833 werd Samuel burgemeester van Son en Breugel. Met deze benoeming kwam de verplichting om zich te vestigen in de gemeente. Samen met zijn bruid vestigde hij zich in Breugel. Hier werden de twee kinderen geboren, Anne Johan Jakob in 1834 en Wilhelmina Jacoba in 1836. Vanaf 1837 woonde het gezin in Son. In 1852 legde Samuel zijn functie als burgemeester neer. De reden hiervoor was dat het bij wet verboden werd om tegelijkertijd burgemeester en notaris te zijn. Hij bleef tot aan zijn dood op 6 februari 1869 het beroep van notaris uitoefenen. Omdat er in Son en Breugel geen protestante begraafplaats was, werd zijn stoffelijk overschot begraven in de tuin van hun woning aan de Dommelstraat.
Bij haar overlijden had Wilhelmina bijna zestig jaar in Son gewoond en zij wilde daar dan ook haar laatste rustplaats hebben. Het probleem daarbij was dat ze vanwege haar protestantse geloof niet begraven kon worden op het katholieke kerkhof van Son. De gemeente kende wel een algemene begraafplaats maar dat was niet veel meer dan een stuk onontgonnen heide. Hier werden mensen begraven die door zelfdoding om het leven waren gekomen. Ook zij mochten niet worden begraven op het katholieke kerkhof. Op dit onooglijk stukje heide kwam dus haar graf. Na haar dood moest het huis aan de Dommelstraat worden verkocht en dat betekende dat het graf van Samuel gedolven moest worden. Zijn stoffelijke resten werden in 1903 bijgezet in het graf van Wilhelmina.
De zerk in het midden van het hekwerk bevat de namen van het echtpaar Van Hoven.
Na de restauratie van het raadhuis van Son en Breugel in 1921, ontving de gemeenteraad een schenking van de schoonzoon van het echtpaar Van Hoven. De toen 93-jarige Frederik Arnold Holleman was in 1858 getrouwd met de dochter Wilhelmina Jacoba. Als herinnering aan dit huwelijk schonk hij nieuw meubilair voor het raadhuis. Dit meubilair is heden ten dage nog steeds te vinden in het oude raadhuis. Naar aanleiding van deze schenking besloot de gemeenteraad het onderhoud van het graf van de schoonouders van Holleman op zich te nemen.
Literatuur:
- Coenen, Jean; Son en Breugel. Van oudsher een kruispunt van wegen, Son en Breugel, 1999, 261
- Meeren, Walter van der; Een graf te Son, Heem Son en Breugel, 1997, 1, 21-23
- Dijsselbloem-Visser, Joop; Notarissen in Son en Breugel (1604-1913), Heem Son en Breugel, 1988, 3, 54-56
- Brouwer, R. en Jeannette Goudsmit; Funeraire cultuur. Regio Eindhoven, Vereniging de Terebinth, Rotterdam, 2003, 37-38
