Het relatief jonge Veenendaal kent naast een gemeentelijke en een katholieke begraafplaats eveneens een joodse begraafplaats. Deze kwam er echter niet al in de zeventiende of achttiende eeuw, maar pas in 1900. Toch kende Veenendaal al vanaf het midden van de zeventiende eeuw een joodse gemeenschap en later zelfs een tijdje twee. Dat laatste had met name te maken met feit dat Veenendaal destijds een Gelders en een Utrechts deel kende.
Op De Nieuwe Oosterbegraafplaats in Amsterdam staan talloze grote en bijzondere grafmonumenten. Sommige vallen pas op als je er dichtbij staat, andere maken al van verre indruk. Onder die laatste categorie valt het bijzondere grafmonument voor freule Stapert, zoals het op de begraafplaats wordt genoemd. Het monument valt op vanwege de enorme marmeren engel die het graf siert.
In de vijftiende-eeuwse kapel van het St. Pieters en Bloklands Gasthuis te Amersfoort bevindt zich een zerk die ingemetseld is in de vloer. In de grijs-zwarte steen is een wapen uitgehakt, waaronder staat: Aernt van Zevender, obiit die 28 octobr[is] 1628. Eind 2017 begint onze zoektocht naar deze Aernt. Wie is hij en waarom bevindt zijn zerk zich in deze kapel?
Ten noorden van Veenendaal bevond zich in de achttiende eeuw een katholiek buurtschap met een eigen kerk. De buurt werd ook wel de Buursteeg genoemd. Door de snelle groei van de industriële nijverheid in Veenendaal halverwege de negentiende eeuw nam ook daar het aantal inwoners gestaag toe. In 1859 werd hier daarom een nieuwe kerk gebouwd. Niet veel later volgde een begraafplaats.
Het derde deel van een drieluik over de sfeervolle begraafplaats in het Gelderse Rozendaal. Eerder werd al aandacht besteed aan de kasteelheren en aan arm en rijk op de begraafplaats. Kunst en letteren is deze keer het onderwerp en het valt op hoe vergankelijk de roem is. In hun tijd waren de literatoren die hier begraven werden populair en geliefd en nu worden ze nauwelijks nog gelezen.
De omgeving van Vught leende zich in het verleden goed voor de aanleg van buitenverblijven. Gegoede Bossche families lieten vanaf de zeventiende eeuw talloze buitenhuizen aanleggen op grote landgoederen. Daaronder ook landgoed Ouwerkerk, dat in zijn beste dagen zo’n 150 hectare groot was. Op dat landgoed is midden twintigste eeuw de protestantse begraafplaats van Vught aangelegd, maar toen was het landgoed al ter ziele.
Het Gelderse Rozendaal staat bekend als een rijke gemeente. Toch is op de begraafplaats te zien dat er ook in het verleden al ‘gewone’ mensen woonden. Het tweede deel van een drieluik over de sfeervolle begraafplaats van dit bosrijkse dorp.
Nadat in Veenendaal een aantal eeuwen begraven was in en bij de Oude kerk, dwong provinciale regelgeving de hervormde gemeente in 1829 om hiermee te stoppen. Niet ver van de kerk, een paar honderd meter naar het westen, werd door de burgerlijke gemeente een nieuwe begraafplaats in gebruik genomen. Destijds lag deze begraafplaats nog buiten de bebouwde kom van Veenendaal.
Omstreden, omdat Armeniërs, die het geplaatst wilden hebben, niet de plek kregen, die ze beoogden. Omstreden, omdat, ondanks groot verzet van Turkse zijde, het monument er toch kwam. Omstreden, omdat de gemeente Assen zich met dit monument voor een moeilijk dilemma geplaatst zag.
Vergeleken met de haar omringende buurdorpen en -steden is Veenendaal een relatief jonge nederzetting. De eerste kerk werd in 1566 in gebruik genomen. Ruim tweeënhalve eeuw werd in en bij de kerk begraven, totdat in 1829 tweehonderd meter ten westen van de kerk een nieuwe begraafplaats werd aangelegd. Het kerkhof verdween daarna langzaam uit het beeld.