Over in het oog lopende en bijzondere begraafplaatsen wordt veel geschreven. Zo verscheen begin 2020 een boekje over de gemeentelijke begraafplaats Emaus in Vlaardingen. De geschiedenis van Emaus begon echter niet bij de algemene begraafplaats, maar bij de naastgelegen katholieke begraafplaats die inmiddels is opgegaan in de gemeentelijke begraafplaats. Dat verhaal is zeker een boek waard.
De sfeervolle begraafplaats in het Gelderse Rozendaal was tot 1977 eigendom van de Rosendaelse kasteelheren. Niet vreemd dat de geschiedenis van de dodenakker dan ook nauw verweven is met het kasteel Rosendael. Een eerste aflevering van een drieluik over de begraafplaats.
Sinds 2015 kent de gemeente Alkmaar negentien begraafplaatsen. De stad zelf telt er slechts drie, waarvan de joodse begraafplaats het oudst is. Het aantal begraafplaatsen is met name toegenomen door de gemeentelijke herindeling waardoor in 2015 de gemeenten Graft-De Rijp (zes begraafplaatsen) en Schermer (zeven begraafplaatsen) aan Alkmaar werden toegevoegd. De grootste begraafplaats en ook de meest stedelijke is de gemeentelijke begraafplaats aan de Westerweg.
Op vrijdag 15 februari 2019 trof een aantal leden van de Werkgroep Bouw Historie Zutphen (WBHZ), een werkgroep van de Historische Vereniging Zutphen, op een zolder van de toren van de Martinuskerk te Warnsveld een hardsteenfragment met reliëf aan. Hardsteen is een veelvuldig voor grafstenen gebruikt materiaal. Zou dat hier ook het geval zijn en zo ja, van wiens grafsteen?
Wie het kerkhof van het Limburgse Sevenum bezoekt, moet alvorens de begraafplaats te betreden door een lange gang met aan de ene kant een manshoge muur en aan de andere kant delen van het kerkgebouw. Langs de muur staan talloze grafkruizen met jaartallen die teruggaan tot het begin van de zestiende eeuw. Vervolgens komt men via een fraaie poort op het kerkhof. In een sluitsteen op de poort staat het jaartal 1880.
Op landgoederen in Nederland treffen we regelmatig grafkelders. Veel daarvan dateren uit de negentiende eeuw, maar ook in de twintigste eeuw werden ze nog wel aangelegd. Zo ligt in het bos bij Oud-Groevenbeek ten zuiden van het Gelderse Ermelo een grafkelder uit het laatste kwart van de twintigste eeuw. De grafkelder ligt inmiddels nagenoeg heel verborgen in de ondergroei. Als je niet weet waar je moet zijn, is de plek bijna niet te vinden.
De man met twee namen
In Appelscha, op begraafplaats Oosterse Es, liggen enkele vondelingen begraven waar een verhaal aan te wijden is. De begraafplaats, ten zuiden van het dorp, werd in 1869 aangelegd. Maar sommige personen die er begraven liggen, verhalen van gebeurtenissen uit het begin van de negentiende eeuw.
In het licht heuvelachtige Gaasterlân waant men zich even niet in Fryslân. Het terrein golft hier en het wegverkeer is er belangrijker dan het vervoer over water. Van oudsher liggen hier kleine dorpen en gehuchten met een zeer oude oorsprong. Een van die plaatsjes is Mirns. Het ligt nabij de kust van het huidige IJsselmeer en heeft een historisch kerkhof, maar geen kern of duidelijke dorpsstructuur.
Langs de kaatsbaan en kerk van het Friese Weidum voert de weg naar de boerderij Mr. W.W. Bumaleen. Achter deze boerderij bevindt zich de particuliere begraafplaats der Buma's. De pachtopbrengst van de boerderij vormt de basis voor het onderhoud en de instandhouding van de begraafplaats. Een fraai hekwerk vormt de toegang tot de begraafplaats. Op de pijlers waaraan het hekwerk is gehangen, lijken twee leeuwen met de familiewapens van het geslacht Buma en het geslacht Hora Siccama de wacht te houden. Achter dit hekwerk voert een laan naar de begraafplaats zelf.
Op het Hervormde kerkhof van Beetsterzwaag valt vooral het grote, omheinde grafvak voor de Friese adellijke familie Van Harinxma thoe Slooten op. Links daarvan, aan de rand van het kerkhof, staat een klein grafmonument dat door de toegepaste symboliek ook de aandacht trekt. Het betreft een monument op het graf van Basoeki, overleden op 11 november 1924. Een opvallende naam tussen alle Friese namen op het kerkhof met al even opvallende symboliek.