Om een goed inzicht te krijgen in Nederlandse begraafplaatsen worden deze allemaal bezocht. De gegevens worden vastgelegd in een database en dat is geen gemakkelijke taak. Enerzijds komen er vanzelfsprekend nog steeds begraafplaatsen bij, zoals recent de vele natuurbegraafplaatsen, urnenbijzetplaatsen en ook gewone begraafplaatsen. Dat dient dus goed bijgehouden te worden. Anderzijds zijn niet alle begraafplaatsen zomaar te bezoeken.
{seog:disable}Daar gaat soms een lange voorbereiding aan vooraf doordat niet altijd meteen duidelijk is wie de eigenaar is. Als die duidelijk is, dient deze er soms van overtuigd te worden dat het bezoek verder geen consequenties heeft. Twee categorieën begraafplaatsen kosten momenteel meer aandacht: kloosterbegraafplaatsen en privé-begraafplaatsen. Over de eerste categorie is vanzelfsprekend meer informatie beschikbaar.
Bij de 128 kloosterbegraafplaatsen die we nu nog kennen in Nederland (en die vastgelegd zijn in de genoemde database) is niet altijd meer een kloosterorde verbonden. Het achterhalen van de eigenaar is dan niet gemakkelijk. Soms lukt het pas na vele telefoontjes om iemand te pakken te krijgen die toegang kan verlenen tot de begraafplaats. Inmiddels heeft dat in een aantal gevallen opgeleverd dat toegang geweigerd wordt op grond van het feit dat het gaat om een zogenaamde 'comtemplatieve' orde. Dit zijn kloosters waar het gebed voorop staat en contact met de buitenwereld minimaal is. Men wil geen verstoring van hun rust. Vanzelfsprekend wordt die wens gerespecteerd. Inmiddels is 68% van alle bekende kloosterbegraafplaatsen wel bezocht. In veel gevallen dienen er vooraf afspraken gemaakt te worden over dat er verder niets met de foto’s gedaan zal worden.
De globale informatie over de kloosterbegraafplaatsen kan vanzelfsprekend wel gedeeld worden. Zoals de verspreiding in Nederland van de 128 kloosterbegraafplaatsen. In de provincie Noord-Brabant bevinden zich de meeste kloosterbegraafplaatsen, 58 oftewel ruim 45%. De provincie Limburg vormt met 28% (36 stuks) een goede tweede. In Gelderland vinden we nog 14 kloosterbegraafplaatsen en in Noord-Holland 8 stuks. In de provincies Groningen, Drenthe, Flevoland en Zeeland vinden we geen kloosterbegraafplaatsen (meer).
Bij veel kloosterbegraafplaatsen is soms niet eens meer een klooster te vinden en uit onderzoek blijkt dat vele honderden kloosterbegraafplaatsen reeds verdwenen zijn. En er verdwijnen er steeds meer. Bij het opheffen van een klooster of orde worden de graven op de begraafplaatsen vaak overgebracht naar andere plaatsen. Van veel kleine kloosterbegraafplaatsen zijn ook vaak graven overgebracht naar parochiebegraafplaatsen of er is reeds een apart gedeelte voor kloosterlingen ingericht.
Van alle kloosterbegraafplaatsen in Nederland zijn er zeker 17 gesloten of niet meer in gebruik. Mogelijk ligt dit aantal veel hoger, maar of een begraafplaats gesloten is, is niet altijd duidelijk. Zeven kloosterbegraafplaatsen zijn van rijkswege beschermd als monument en nog eens vier van gemeentewege.
