Deze tijd van pragmatisme en logica legt andere maatstaven aan bij de indeling van begraafplaatsen, zoals de moderne naam luidt voor het 'kerkhof'. Een begraafplaats dient netjes te zijn en rustig, goed werkbaar ook voor de gravers en bedienaren. Ruime paden, bankjes en hier en daar wat groen. Een afgeschermde plek voor vuilnis bakken en nergens ver van water verwijderd om de optimale zorg te garanderen. Aanleggen van kerkhoven is een zaak voor tuinarchitecten geworden, maar er was toch nóg iets?
Het is de plaats waar wij onze doden toevertrouwen aan de aarde, waar we uit handen moeten geven, waar we er het beste van hopen. Hopen op….
Er is een prachtig symbool dat hieraan uitdrukking geeft, het naar het Oosten leggen van de graven. En het is al zo oud als de wereld.
J.E. Cirlot schrijft in zijn gezaghebbende boek 'A Dictionary of Symbols' vrij vertaald: "Voor de Egyptenaren en Grieken was het westen - waar de zon onder gaat - het koninkrijk van de geesten. St Jerome plaatste hier de duivel. Het Oosten symboliseert het Koninkrijk van Christus en het westen het koninkrijk van de duivel".
J.A.Alberdingk Thijm, de grondlegger van de Neogotiek, heeft in zijn studie "De Heilige Linie" geprobeerd een wetenschappelijke basis te vergaren voor het Oriënteren van de kerken in de 19e eeuw. En hij vond heel veel, door ploos de oudste schriftelijke bronnen en bepaalde het percentage naar het Oosten gerichte kerken van Rome. Uit 'dat boexken vander Missen' - 16e eeuw - stond het volgende: "Want doe onse Here op clam ten hemel so stont Hi inden Oesten: ende aldaer aenbaden hem den apostelen. Daer sal Hi oec sitten ten ioncsten dagen ten oerdel. En dat betekent dat wi nader doot worden begraven metten hoefde int west, en metten voeten int Oest".
Vele bijbelse schrijvers kenden de symboliek van het Oosten: 'Des Heeren Majesteit is in den Tempel gegaan, door den weg der poorten die oostwaarts zag'. Ezech.XLIII,4
'Wij hebben zijne ster gezien in het Oosten, en zijn gekomen om hem te aanbidden'. Matt.II,1
En zoals wij zelf kunnen constateren zijn vele kerkhoven op het Oosten gericht, een prachtig zinnebeeld dat behouden dient te blijven, maar dat soms even vergeten wordt zoals blijkt uit de woorden van Socrates als hij zegt: 'De kerk van Antiochie is slecht georiënteerd. Het Altaar staat naar het westen, terwijl het naar het Oosten behoorde te staan'. (2002)
