Skip to main content

Symboliek

Symboliek

Glossaries

Term Definition
Kroon met kruis op palmtakken

Symbool van de koninklijke waardigheid van Christus. De palmtakken zijn een verwijzing naar de intocht in Jeruzalem

Kruis

Voordat het kruis een christelijk symbool werd, was het al een universeel teken van verzoening, de synthese tussen hemel en aarde en de vier windrichtingen. Als christelijk symbool wordt het in verschillende vormen aangetroffen.

Synonyms - Crucifix
Lam

Het offerdier in de godsdiensten van het oude Nabije Oosten en door de vroege christenen overgenomen als het symbool van de zich opofferende Christus.

Lauwerkrans

Een lauwerkrans van laurierbladeren is door de groene bladeren een symbool van eeuwig leven, eeuwige vriendschap, overwinning, roem en eerbetoon. De oudste betekenis van laurier is die van reinheid (Apollo). Een schedel met een lauwerkrans symboliseert de heerschappij van de dood over de levenden (zie ook eikenblad).

Leeuw

In de middeleeuwen was de leeuw een symbool van de Opstanding, omdat volgens de bestiaria (middeleeuwse beschrijvingen van dieren, gebaseerd op geschriften uit de oudheid) de welpen na hun geboorte drie dagen dood lagen, totdat hun vader hen tot leven bracht door ze in het gezicht te ademen.

Lelie

Symbool van zuiverheid en reinheid. vooral verbonden met Maria en maagdelijke heiligen. De aartsengel Gabriël, die de geboorte van Jezus aankondigde aan Maria, wordt meestal afgebeeld met een lelie. Als funerair symbool treft men de witte lelie aan - soms geknakt - op kindergraven of graven van jonge meisjes. In de volkssymboliek is de lelie ook symbool van de 'bleke' dood. Daarnaast is de lelie ook symbool van christelijke barmhartigheid.

Lelietje van Dalen

Symbool van Christus als brenger van het heil en het evangelie.

Memento mori

Memento mori is een Latijnse zin die traditioneel wordt vertaald als Gedenk te sterven of Denk eraan te moeten sterven.

Synonyms - M.M.
Menorah

Symbool voor de goddelijke aanwezigheid. De zeven armen staan voor de zeven scheppingsdagen.

Synonyms - Zevenarmige kandelaar
Mesje en klem

Attributen van een moheelDe moheel voert het ritueel van de besnijdenis uit als de mannelijke baby acht dagen oud is en de rite symboliseert de opname in het verbond dat Abraham met God heeft gesloten.

Bij de besnijdenis wordt door de moheel een deel van de voorhuid verwijderd met speciaal gereedschap. De voorhuid wordt met een besnijdenisklem of -ring gefixeerd, de ingreep zelf wordt met een besnijdenismes gedaan.

In het verleden werden deze instrumenten, samen met een pipet en een bekertje in een etui of doos bewaard. In de meeste gevallen ziet men enkel het mesje met een klem afgebeeld, maar in enkele gevallen staan er meerdere attributen op de grafsteen van een moheel. 

Synonyms - besnijdenismes, mohel,moheel,besnijdenisklem,besnijdenisring
Miskelk

Het traditioneel vaatwerk, gewoonlijk van goud of zilver, waarin bij de eucharistie de wijn wordt geconsacreerd. De miskelk is, vooral samen met de hostie (het geconsacreerde brood), het symbool van het christelijk geloof. De miskelk, vaak met hostie, wordt vrijwel uitsluitend op priestergraven uitgebeeld.

Olielamp

Symbool van het eeuwige licht, verwijzend naar de eeuwigheid en de onsterfelijkheid. Het is het symbool van Christus, die het licht der wereld is (Johannes 8:12)

Olijftak

De olijfboom is symbool van gerechtigheid, vrede en vroomheid en Gods zorg voor Zijn kinderen.

Omgehakte boom

Een omgehakte boom of een boom die door een bijl wordt omgehakt, verwijzend naar een (te jong) afgebroken leven.

Palmboom

De joods-christelijke symboliek van de palm gaat terug op Psalm 92, vers 13: 'De rechtvaardige zal groeien als een palmboom'. De palmboom, soms alleen afgebeeld als een stam, is symbolisch voor het paradijs.